þriðjudagur 27.04.2010

það er stutt síðan að ég kynnti mér hvernig ríkisstjórn davíðs oddssonar stóð að málum þegar íslensku bankarnir voru einkavæddir. ég googlaði einkavæðing, dreifð eignaraðild og kjölfestufjárfestir. mér finnst sárt að sú ákvörðun að taka u beygju í þeirri ákvörðun um hvernig staðið yrði að málum skuli vera undirstaða þess ástands sem nú ríkir. þetta voru fyrstu mistökin sem voru gerð á leiðinni til efnahagshrunsins.

ef dreifða eignaraðild leiðin hefði verið farinn þá má guð einn vita hvað gerst hefði. hugsanlega hefði ekki fengist viðeigandi verð. enginn áhugi á að eiga lítinn hlut fyrir mikla peninga í félagi við fullt af öðru fólki sem ekki hefur neitt vitt á rekstri banka. enginn völd og engin áhrif. endalaust bla bla....hugsanlega hefðu margir vel gefnir menn og konur lagt í púkk og rekið bankann af miklum myndarskap. ísland hefði verið fyrirmynd annarra ríkja í meðferð peninga. úrvalsdeild karla í knattspyrnu hefði áfram heitið pepsi deildin og stelpurnar hefðu fengið að fljóta með. hver veit. kannski hefði bjöggi orðið að hóa saman hóp gamallra vina ásamt nýjum félögum til að mynda meirihluta og síðan hefði orðið eilíft stríð um yfirráð og völd sem engu hefði skilað nema leiðindum og erfiðleikum í rekstri sem ekki hefði skilað sér til viðskiptavina bankans.

en allar spekulasjónir um þetta skila engu. niðurstaðan er raunveruleg, núverandi ástand er staðreynd og raunveruleikinn sem við lifum í. hér er tilvitnun tekin úr grein valgerðar sverrisdóttur um af hverju kjölfestufjárfestingaleiðin var valin.

"Alþjóðleg þróun
Í upphafi er nauðsynlegt að skoða þróun á alþjóðlegum bankamarkaði. Mikil bylgja samruna hefur gengið yfir fjármálamarkaði Vesturlanda á undanförnum árum. Aukin samkeppni, alþjóðavæðing, lægri vaxtamunur og aukið framboð af nýrri þjónustu hefur verið einkennandi fyrir markaðinn. Ein helsta ástæða þessara breytinga eru nýjar dreifileiðir í gegnum Netið. Enga þjónustu verður eins auðvelt að bjóða fram með rafrænum hætti og fjármálaþjónustu.

Bankar búa sig undir hina rafrænu byltingu og landamæralausa fjármálaþjónustu með samrunum milli landa og með því að verja gríðarlegu fé í ný upplýsingakerfi. Á Norðurlöndum hafa bankar verið að sameinast eða fjárfesta hver í öðrum til að búa sig undir hina rafrænu samkeppni á innri markaði Evrópusambandsins við stærri banka á meginlandi Evrópu og í Bretlandi.

Talið er að samrunabylgjan á Norðurlöndum muni leiða til þess að 3-4 bankasamsteypur komist í lykilstöðu á norrænum fjármálamarkaði og verði vel í stakk búnar að takast á við alþjóðlega samkeppni. Þessar samsteypur munu reka alhliða bankaþjónustu í nokkrum löndum og líta á Norðurlöndin sem sitt heimasvæði.

það hvarflar ekki að mér að klína þessu á valgerði. ég er hlyntur mörgum skoðunum sem sjáflstæðisflokkurinn stendur fyrir og hvernig þær hafa verið framkvæmdar en ekki öllum. og þessi tiltekna ákvörðun er í mínum huga kolröng. til þess að það geti opnast rúm fyrir breytingar á núverandi ástandi þurfa þeir sem stjórna sjálfstæðisflokknum að horfast í augu við þessa staðreynd. hér er önnur tilvitnun úr sömu grein.

"Aðrir aðilar en þeir sem þekkingu og reynslu hafa af fjármálamörkuðum, hvort sem þeir eru innlendir eða erlendir, geta ekki veitt kjölfestu með þeim hætti sem hér er lýst."

 þetta verður nú varla skýrar. sá sem fær að kaupa bankann verður að hafa reynslu og þekkingu. svo hvað varð þá um þennan þátt? engu ljósi verður varpað á hvort davíð og halldór hafi ákveðið að láta undan þrýstingi frá sínum flokkum eða ekki. það mun aldrei skýrast. hvorugur aðili mun aldrei upplýsa okkur um það. svo við getum bara spekúlerað en ef við ætlum okkur hinsvegar að fá niðurstöðu í málið þá verðum við að gefa okkur eitthvað og byggja það á þeim upplýsingum sem við höfum og vinna svo út frá því.

ef við gefum okkur að sú ákvörðun um að selja bankann til kjölfestufjárfestirs hafi verið byggð á þeirri útskýringu sem vitnað er í hér að ofan. að elta þróun sem á sér stað annarsstaðar í heiminum að þá hefur augljóslega þurft að gera lítið úr seinni tilvitnunni því að íslendingar áttu að því mér virðist ekki marga sem höfðu þessa reynslu. en fyrst hin leiðinn var farinn af hverju biðu þá ekki erlendir aðilar sem höfðu þessa reynslu í röðum í eftir því að fá að kaupa bankana? af hverju voru ekki fleiri hópar íslendinga sem sóttu um að kaupa bankana? önnur spurning sem erfitt er að svara. en gott og vel. búið er að selja bankana og raunveruleikinn staðreynd.

í mínum huga stendur það upp úr þegar davíð gekk niður í austurstræti og tók út sparifé sitt til að votta vanþóknun sína á launamálum stjórnenda bankans. þetta var klárlega ekki áhrifarík leið til þess að láta vanþókknun sína í ljós en í mínum huga ein sú magnaðasta "p.r." leið sem ég hef orðið vitni af. gott og vel. var ekki pláss fyrir aðgerðir í kjölfarið, staldra við, skoða umhverfið og rýna til gagns til að sporna við þeirri þróun sem þá var hafin. þetta misfórst því miður og það sem gerðist í framhaldinu varð til þess að raunveruleikinn er sem raun ber vitni í dag. við verðum að sætta okkur við að okkar maður ber ábyrgð hvort sem hann vill gangast við því eða ekki. við verðum að halda áfram og til þess verðum við að gera upp fortíðina. afleiðingar þess að gera upp fortíðina er sú að okkur líður öllum betur. verðum sátt. davíð oddsson er ekki robócop. hann er bara kall eins og ég. gerir mistök, verður reiður, lætur út úr sér hluti sem hann sér eftir og guð má vita hvað. að segja það opinberlega er ekki glæpur og verður aldrei.

ég mun að sjálfsögðu halda áfram með davíð!

lifið heil, lengi!